Adem als Fundament: De Kracht van Herhaling en Verbinding
5 nov 2025
Als ademdocent en coach werk ik dagelijks met ademhaling. Niet alleen als techniek, maar als levenshouding. De adem als anker, als gids, als zachte herinnering aan de basis. Al jaren verdiep ik me in pranayama, de oude ademhalingstechnieken uit de yogatraditie. En toch blijft elke verdieping nieuw — elke ervaring fris.
Gisteravond woonde ik de Masterclass Leef Lichter bij, met Swami Omkarananda van The Art of Living. Een avond vol adem, stilte en innerlijke wijsheid. Terwijl ik luisterde, dacht ik in eerste instantie: dit (her)ken ik allemaal. Maar naarmate de avond vorderde, besefte ik dat de echte waarde niet lag in nieuwe kennis maar in de bevestiging. De bevestiging dat wat ik dagelijks doe, leef en doorgeef, werkt.
Mindful living. Slow living. De adem gebruiken om te voelen, ook wanneer dingen niet gaan zoals je wilt. Om te kunnen omarmen, ondergaan, en telkens weer terug te keren naar de basis.
Swami Omkarananda zei iets dat bleef hangen:
“De oplossing zit in de eenvoud. Maar eenvoudig betekent niet altijd gemakkelijk.”
Dat raakte me, want het herinnert aan de essentie van wat ik ook in mijn Mindful Performance Coaching breng: Het is het blijven herhalen, het blijven doen, dat je kracht geeft. Routine wordt vaak gezien als saai, maar juist daarin ligt vrijheid. In vaste gewoontes vind je rust, structuur en veerkracht.
Adem als Levenskracht
Tijdens de masterclass werd ook stilgestaan bij wat wij The Art of Breathing Well noemen: The Full Yogic Breath, ook bekend als Dirga Pranayama. Een eeuwenoude ademtechniek die helpt om opnieuw contact te maken met de natuurlijke adem; met prana, de subtiele levensenergie die ons lichaam en geest voedt.
Bij volledige yogische ademhaling gebruik je drie delen van je ademcapaciteit:
Buikademhaling (Abdominal/Diaphragmatic breathing) – het activeren van het middenrif en het laten verzachten van de buik, waardoor de adem diep het lichaam in kan stromen.
Borstademhaling (Thoracic breathing) – het openen van de ribbenkast, het middengebied, waar de adem ruimte creëert en spanning loslaat.
Claviculaire ademhaling (Clavicular breathing) – het bewust worden van de adem in het bovenste deel van de longen, bij de sleutelbeenderen, waar de adem tot haar volle expansie komt.
Deze driedelige ademhaling vergroot niet alleen de longcapaciteit, maar kalmeert ook het zenuwstelsel, brengt de geest tot rust, en helpt je om gegrond en gecentreerd te blijven — ook wanneer het leven beweegt.
“Breath is life.”
De Drie Lichamen – Meer dan het Fysieke
Wat me persoonlijk opnieuw raakte, was het besef van de diepte van wat adem werkelijk doet.
In de yogafilosofie wordt gesproken over de drie lichamen (Sharira Traya):
het fysieke lichaam (Sthula Sharira) dat beweegt en ademt,
het subtiele lichaam (Sukshma Sharira) dat voelt, denkt en energie geleidt,
en het causale lichaam (Karana Sharira), het diepste niveau van bewustzijn, waar al onze indrukken en ervaringen als zaden worden opgeslagen.
Door bewuste ademhaling raken deze lagen met elkaar verbonden. Adem is de brug tussen lichaam, geest en ziel. Wanneer we volledig ademen, nodigen we harmonie uit tussen deze drie dimensies van ons bestaan.
De Kracht van Herhaling
En juist daarin schuilt de kern van wat ik dagelijks leef en begeleid:
De adem als herhaling. Als ritme. Als fundament.
Het is niet de eenmalige ervaring die je verandert, maar de gewoonte: het telkens opnieuw terugkeren.
Meditatie en ademwerk zijn voor mij geen uitzonderingen in de dag, maar de basis waarop alles rust. Ze helpen me om de mooie én de minder mooie momenten van het leven te omarmen, te dragen en los te laten.
Zoals Swami Omkarananda zei: de eenvoud is de oplossing.
Blijf ademen. Blijf herhalen. Blijf terugkeren naar de basis.
Want dáár - in die herhaling - ligt vrijheid.
En in vrijheid ligt rust.
Adem. Herhaal. Groei.