TUI-arrest: Hoge Raad over collectief arbeidsrecht en onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden

Reflectie op het TUI-arrest: Een mijlpaal in collectief arbeidsrecht

Tijdens een recente bijeenkomst van de postdoctorale leergang Arbeidsrecht bij Grotius, had ik het voorrecht om les te krijgen van Prof. Even over cao-recht. Een van de onderwerpen was het recente TUI-arrest van de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2024:673). Dit arrest heeft belangrijke implicaties voor de dynamiek tussen werkgevers, vakbonden en ondernemingsraden (OR).

In dit arrest draaide het om de vraag of een werkgever, die met de OR onderhandelde over primaire arbeidsvoorwaarden, een representatieve vakbond mocht passeren. De Hoge Raad gaf hierover duidelijke richtlijnen.

Kernpunten uit het TUI-arrest

• De vrijheid van collectief onderhandelen blijft een belangrijk principe. Werkgevers hebben de vrijheid om te bepalen met wie zij onderhandelen, maar deze vrijheid is niet onbeperkt.

• Als een representatieve vakbond zich meldt om te onderhandelen over arbeidsvoorwaarden, mag de werkgever deze niet zomaar negeren ten gunste van onderhandelingen met de OR.

• De positie van de vakbond blijft sterker dan die van de OR bij het vormgeven van primaire arbeidsvoorwaarden.

Praktische gevolgen voor werkgevers en OR

Voor werkgevers betekent dit arrest dat zij bij onderhandelingen met de OR zorgvuldig moeten afwegen of zij hiermee de vakbond passeren. Hoewel onderhandelingen met de OR over primaire arbeidsvoorwaarden op zichzelf niet verboden zijn, moet worden gezorgd dat de OR over voldoende kennis en tegenwicht beschikt om effectief en onafhankelijk te kunnen onderhandelen.

Voor de OR vraagt dit om investeringen in opleiding, ondersteuning en duidelijke afspraken over het onderhandelingsproces. Hiermee kan de OR zich beter positioneren en professioneel bijdragen aan onderhandelingen, zonder de rechten van vakbonden te ondermijnen.

Conclusie

Het TUI-arrest markeert een belangrijk moment in het collectief arbeidsrecht. Het bevestigt de ruimte voor werkgevers om te onderhandelen, maar stelt tegelijkertijd grenzen waarbinnen vakbonden een sleutelrol blijven spelen. Dit arrest onderstreept hoe belangrijk een evenwichtige benadering is in het omgaan met collectieve arbeidsverhoudingen.

Heb je vragen over cao-recht, onderhandelingen of de positie van de OR? Neem gerust contact met me op. Ik help graag om complexe juridische zaken helder en praktisch te maken.